Introdución

Na música escrita a máis dunha voz debemos considerar a relación harmónica que se produce entre os movementos melódicos das diferentes liñas melódicas. Esta relación denomínase movemento harmónico.

Tipos

Diferéncianse catro clases de movementos harmónicos:

1) Directo: Cando dúas voces se moven na mesma dirección, ascendente ou descendente. Unha das voces realiza sempre un intervalo máis amplo que a outra, coma se pode ver nos seguintes gráficos, resultantes de reducir o perfil melódico de cada voz a liñas melódicas.

2) Contrario: Cando se moven en sentido contrario, é dicir, unha ascende e outra descende. Pode abrir ou pechar o intervalo harmónico.

Imaxe_odeX_2

Tamén pode ocorrer que un dos intervalos sexa maior que o outro, producíndose as seguintes combinacións no movemento contrario:

3) Oblicuo: Unha das voces queda inmóbil (con e sen ligadura) e a outra realiza un movemento ascendente ou descendente.

4) Paralelo: As dúas voces se moven na mesma dirección e co mesmo intervalo.

A ausencia de movemento harmónico, e dicir, os sons mantidos representarémolos mediante dúas liñas horizontais en paralelo.

A condución melódica na 6ª e 4ª de floreo

A harmonización a 4 voces da 6ª e 4ª de floreo produce unha combinación de 3 floreos e unha nota que se mantén común.

• Para os acordes en estado fundamental, o floreo do baixo soe ser ascendente e dúas voces superiores fan dous floreos en dirección contraria ó baixo. Se poden producir 3 combinacións posibles:

• Para os acordes en primeira inversión, o floreo do baixo soe ser descendente e dúas voces superiores fan dous floreos: un contrario ó do baixo e outro na mesma dirección que el. Neste caso hai catro combinacións posibles:

Actividade. Escoita o seguinte fragmento cos tipos c’ e b para cuarteto de vento-madeira (frauta, óboe, clarinete e fagot) e fíxate no o movemento harmónico producido por unha 6ª e 4ª de floreo. O audio comeza coas 4 voces por separado, dende a aguda á máis grave.

A condución melódica na 6ª e 4ª de pedal

A harmonización a 4 voces da 6ª e 4ª de pedal produce unha combinación de dous floreos ascendentes e dúas notas que se manteñen comúns.

Pódense producir 3 combinacións posibles:

¿Que dous debuxos corresponden coas conducións harmónicas da partitura 1?

Solución:

A condución melódica na 6ª e 4ª de paso

A harmonización da 6ª e 4ª de paso produce unha condución das 4 voces moi característica.

• A 4ª se mantén común aos tres acordes,
• Unha das voces superiores realiza un movemento contrario ao baixo baseado na súa retrogradación,
• Mentres que a voz restante realiza un floreo descendente.

Os seguintes gráficos mostran as posibilidades de condución das 4 voces cando se usa un acorde de 6ª e 4ª de paso que ascende.

Se intercambiamos os movementos ascendentes cos descendentes, obtemos as combinacións da 6ª e 4ª de paso que descende.

¿Que dous debuxos corresponden co fragmento coral anterior?

Solución

Conducción melódica  en espello

Se enlazamos os acordes do exemplo a) cos do b), ou ao revés, estaremos formando unha estrutura harmónica en espello de 5 acordes. Neste tipo de estruturas a sucesión harmónica léese igual de esquerda a dereita que de dereita a esquerda. Ademais, o acorde central da estrutura actúa como un eixo de simetría, a partir do que, o debuxo melódico de cada unha das voces fórmase mediante o reflexo da primeira metade do espello. Os seguintes gráficos mostran as posibilidades de combinación na condución de 4 voces que empregan esta escritura en espello.

Se invertemos as liñas melódicas que forman un ascenso seguido de descenso, e viceversa, resultan os seguintes debuxos:

O seguinte coral está harmonizado utilizando este principio. As liñas descontinuas sinalan os distintos eixos de simetría e os rectángulos os distintos grupo de 5 acordes que forman un espello harmónico.

¿Que tres debuxos corresponden cos cinco primeiros compases do coral?

Solución